Khỏi nói thì ai cũng biết phim này “có thiên hướng” nghệ thuật, lại là phim đầu tay của Hồng Ánh - Đánh giá phim: Đảo của dân ngụ cư
Khỏi nói thì ai cũng biết phim này “có thiên hướng” nghệ thuật, lại
là phim đầu tay của Hồng Ánh. Thực ra, Hồng Ánh cũng từng ghi dấu ấn của mình
khi làm sản xuất bộ phim Đường Đua, một bộ phim Việt mà mình khá thích trong thời
điểm nó ra rạp, tiếc là phim không đạt doanh thu cao.
Đối với Đảo của dân ngụ
cư, Hồng Ánh dẫu biết là người làm phim không thể nào vừa làm một phim nghệ thuật,
vừa thành công thương mại, dù vậy vẫn làm, ắt hẳn là bởi vì đam mê, vì muốn làm
một bộ phim theo đúng sở nguyện. Làm một phim nghệ thuật không dễ, bởi ra được
đúng chất của nó rất khó, ngay cả những đạo diễn lão làng của thế giới cũng
chưa chắc đã có được một tác phẩm ưng ý. Thế nên, mình xem phim của Hồng Ánh và
không kỳ vọng gì nhiều, chỉ mong nó đạt được một bước tiến mới để cho điện ảnh
Việt có được chút gì gọi là phát triển.
Đảo của dân ngụ cư kể
một câu chuyện đơn giản, ít bối cảnh, ít nhân vật, ít tình tiết nhưng lại được
thể hiện rất chỉn chu, chặt chẽ và đầy cảm xúc. Mỗi khung hình đều được chăm
chút, mỗi vật dụng đặt trong bối cảnh đều có ý nghĩa. Hiếm có phim Việt nào đạt
được đến sự công phu và hài hóa trong các cảnh quay như thế. Dù rằng có nhiều
đoạn quay hơi thừa để mang đến chất “nghệ thuật”, nhưng tổng thể thì hình ảnh đẹp
và truyền cảm xúc, thổi được cái hồn của câu chuyện.
Về nội dung, phim truyền
tải một câu chuyện cũ kỹ, thiếu đột phá, thiếu điểm nhấn, một câu chuyện mà nó
sẽ rất hay nếu xem cách đây 20 năm, nhưng ở thời hiện tại nó có vẻ rất lạc lỏng.
Có chăng là những day dứt dằn vặt vẫn đáng để suy nghĩ để chiêm nghiệm, có
chăng là những vô lý thái quá trong phản ứng của ông chủ, vô lý trong mộng ước
của cô gái khiến người xem phải suy nghĩ “tại sao phải làm như thế?”
Cũng bởi vì câu chuyện
nó ít quá, nó chưa đi đến được tột cùng của cảm xúc, của rung động, của sợ hãi,
của bàng hoàng … mà mới chỉ phơn phớt chút ít bên ngoài, như bức tranh mới vẽ
xong phần nền, chưa rõ dạng mặt người với những suy tư hằn trên mắt.
Ở mặt tích cực, với
câu chuyện nhẹ nhàng dễ hiểu như thế, đa số người xem sẽ dễ dàng tiếp nhận được
mà không phải ngẫn ngơ khi ra khỏi rạp vì không hiểu phim nói gì (do xem phim
siêu anh hùng quen rồi). Tất nhiên, vẫn có khá nhiều các bạn gái tin tin xem Đảo
của dân ngụ cư, xong về lên facebook vẫn than là không hiểu phim nói gì, nhẽ phải
xem JAV mới hiểu được quá.
Ở mặt hạn chế, ngoài
câu chuyện không có nhiều đột phá thì còn có thêm sự thiếu sáng tạo, nghĩa là rập
khuôn trong cách thể hiện quá nhiều. Nhìn căn nhà cũ kỹ, nhìn góc quay chật hẹp,
nhìn bối cảnh trong khoảng giữa sân sau, liên tưởng ngay đến những bộ phim của
Trương Nghệ Mưu thập niên 90. Hoặc như cảnh cậu trai té từ trên xuống dưới sau
khi phát hiện ra câu chuyện, nó khiến ta nhớ đến bộ phim kinh điển của mọi cậu
bé dậy thì là Malena. Cảnh chèo thuyền trên sông vắng đi vào hư vô lại khiến nhớ
đến cảnh cuối của The Isle của Kim Ki Duk.
Một hạn chế nữa của
phim là cái tiêu đề, Đảo của dân ngụ cư, nó quá xa rời so với câu chuyện trong
phim, dù rằng dễ hiểu cái ẩn dụ về “hòn đảo” nuôi nhốt cảm xúc trong tâm hồ của
“dân ngụ cư”, nhưng đáng ra phim phải làm nổi bật, rõ ràng điều đó hơn nữa chứ
không chỉ dừng lại ở tiêu đề.
Tạo hình nhân vật phim
cũng là một vấn đề, thôi thì ông chủ mặc đồ Tàu cũng được, người Hoa Chợ Lớn
cũng nhiều, nhưng nhân vật của Nhan Phúc Vinh với bộ tóc như đại hiệp hành trượng
giang hồ, vừa giống soái ca cái bang thì khó mà lý giải được tính hợp lý, dù rằng
muốn tạo cá tính mạnh cho nhân vật. Nói về cá tính nhân vật, cho ông già theo đạo
Hồi vào là không cần thiết, nếu cho vào, hãy để cái đạo Hồi đó đảm nhiệm một vai
trò gì đó trong nút thắt câu chuyện, chứ chỉ để cho có thì cũng chưa được hay.
Tuy nhiên, phim lại rất
thành công về mặt diễn xuất, diễn tốt nhất là bộ ba Hoàng Phúc, Nhan Phúc Vinh
và NSUT Ngọc Hiệp. Có thể nói diễn xuất của 3 nhân vật này đã tạo sức hút rất lớn,
tạo nên thành công chính cho phim. Bên cạnh đó, Ngọc Thanh Tâm và Phạm Hồng Phước
cũng đã có một vai diễn rất tròn trịa.
Một kịch bản khá tốt,
diễn xuất hay, cảnh quay đẹp, câu chuyện mang đậm nét khắc khoải suy tư về thân
phận, về khát khao, về trả giá của mỗi con người trong cuộc sống, về cái đảo mơ
ước của dân ngụ cư. Phim rất đáng xem, ít nhất là xem để thấy rằng điện ảnh Việt
cũng làm được những phim ra trò dù là chỉ mới chớm tới cánh cửa của nghệ thuật.
